Tijgerlezen op De Klingerberg
Op basisschool De Klingerberg geeft Mara Thijssen les aan groep 5. Mara’s groep telt 20 leerlingen en deze relatief kleine klassen vind je in de hele school. Gelegen in Blerick in een wijk met veel inwoners met een migratieachtergrond – en daarmee (groot)ouders die Nederlands als tweede taal hebben - zijn de groepen bewust klein gehouden. Leesbegrip en woordenschat blijven achter bij wat je gemiddeld van een groep 5 mag verwachten, en ook de leesmotivatie laat te wensen over. Mara was al langere tijd op zoek naar mogelijkheden om haar groep het plezier van lezen te laten ontdekken.
Bluf
Mara: ‘Tijdens het 10 minuten stillezen in de klas keken kinderen meer om zich heen dan dat ze lazen. Ze deden vaak alsof en bluften
zich er doorheen. Ik dacht dat het een idee zou zijn om de groep allemaal hetzelfde boek te laten lezen zodat het lezen meer klassikaal werd opgepakt.
Toen kwam leesconsulent Monique Laarakker met het voorstel van Tijgerlezen, waarbij kleine groepjes hetzelfde boek lezen. Wat me ook aansprak is dat het bij deze aanpak niet om het technisch niveau gaat. Het komt nogal eens voor dat kinderen een te moeilijk boek kiezen omdat ze vinden dat dit bij hun leeftijd hoort. Uiteindelijk snappen ze niet wat ze lezen en dat maakt ook weer dat het lezen niet als iets leuks wordt ervaren.’
Leesclub
Lees-mediaconsulent Monique Laarakker: ‘Het is fijn om met elkaar hetzelfde boek te lezen, bij het Tijgerlezen in kleine groepjes waarbij de kinderen kunnen kiezen uit meerdere titels. Je krijgt zo een beetje het effect van een leesclub, dat werkt heel goed. De boeken uit de Tijgerlezen-series zijn dus niet ingedeeld volgens technische leesniveaus. Ze zijn bovendien spannend of grappig, met onderwerpen en woorden die kinderen aanspreken en nieuwsgierig maken. Je kunt ze zelf lezen of als leerkracht voorlezen, kinderen gaan er echt in mee.’
Vieze woordjes
Mara vertelt hoe ze te werk is gegaan met de introductie van het Tijgerlezen. ‘Ik heb groepjes gemaakt waarbij ik kinderen niet alleen op niveau maar ook op basis van hun gedrag bij elkaar heb geplaatst. Het eerste boek mochten ze vervolgens zelf uitkiezen. Zoals wel te verwachten had het groepje dat technisch het verst met lezen was hun boek als eerste uit. Maar nu konden er ook in geuren en kleuren over vertellen. De kinderen hadden echt begrepen wat ze gelezen hadden. Ook zag ik in de groep dat de kinderen elkaar stimuleerden om bepaalde titels te lezen. Zo was Pinkie Stinkie, over een pony die scheten laat, heel populair. Daar stonden grappige vieze woordjes in en dat sprak rond, dat boek wilden ze natuurlijk allemaal lezen. Ook zag ik dat kinderen van elkaar leerden, bijvoorbeeld waarom ze moeite hadden met bepaalde woorden of klanken. In het Pools heb je bijvoorbeeld samenstellingen met meerdere medeklinkers achter elkaar en een foute uitspraak van zo’n leerling met een Poolse achtergrond konden ze met elkaar in het groepje bespreken en begrijpen.’
'Leespraat'
Monique vult aan: ‘Vooral praten over de gelezen boeken vinden leerlingen fijn. Dat herken ik wel. Je hebt een prachtig boek gelezen, dan is het toch heerlijk om er met iemand die het ook gelezen heeft over te praten. Dat werkt zo met alles. Met films, met series, dingen die je hebt meegemaakt, noem maar op. Praten over boeken is een belangrijk onderdeel van leesplezier opbouwen. Met de vragenkaartjes van Aidan Chambers kun je dit stimuleren.
Chambers is een voormalige leerkracht uit Engeland en een super bevlogen leesbevorderingsexpert. Hij ontwikkelde een aanpak om op een inhoudelijke manier met kinderen over boeken te praten. Dat werkt goed en inspireert, de kinderen worden gestimuleerd om echt in de tekst te duiken en daarmee in het boek te blijven. Die kaartjes gebruiken we bij het Tijgerlezen. Bij de eerste boekenkring vond deze groep dit nog lastig. De vragen gaan over de inhoud van het boek, daar kun je niet 'leuk’ of 'saai’ op antwoorden. Maar na een paar keer hadden ze de smaak te pakken.’
Nieuwe wind
Volgens Mara waren niet alleen de boeken zelf een succes maar ook het format waarbij in groepjes van vier werd gelezen. ‘Doordat de kinderen in een nieuwe samenstelling bij elkaar kwamen te zitten waaide er een nieuwe wind, was het weer even heel iets anders. Dat vonden ze erg leuk. En ze boekten kleine, maar voor hen grote successen doordat het veel beter lukte om de focus erbij te houden. Dan is het geconcentreerd kunnen lezen van één bladzijde een belangrijke prestatie.
Omdat het Tijgerlezen zo’n succes was heeft Mara gevraagd of ze de boeken iets langer mocht houden dan de periode van 6 weken die ervoor stond. ‘Wel zie je op een gegeven moment dat er ook in de nieuwe groepjes wel eens ruzie is en dat het op een gegeven moment ook goed is om te stoppen. Maar het was zeer zeker precies wat we in deze groep nodig hadden. En de kinderen vonden de boekjes leuk en ze hebben gemerkt dat ze dus echt plezier kunnen beleven aan lezen.’
Wil jij ook de boekenwereld van jouw (beginnende) lezers stimuleren evenals het praten over boeken? In de onderwijswebshop op www.bibliotheekvenlo.nl kun je Tijgerlezen reserveren. Jouw leesconsulent geeft je graag meer informatie, ook over de vragenkaartjes van Aidan Chambers.